Çin ve Meksika Niyet Edilen Ulusal Katkıları (INDC)

Paylaşım TarihiAralık 6, 2016

Aralık 2015’te düzenlenen BMİDÇS 21. Taraflar Konferansı’nda (Paris İklim Zirvesi – COP21), 195 ülke bir araya gelerek tarihteki ilk evrensel ve yasal olarak bağlayıcı küresel iklim anlaşmasına imza attı.

Bu anlaşma, küresel emisyonların en az %55’ini temsil eden en az 55 ülkenin anlaşmayı onaylamasından 30 gün sonra yürürlüğe girecektir. 4 Ekim 2016’da AB üye ülkelerinin de anlaşmayı onaylaması neticesinde bu koşullar sağlanmıştır ve böylelikle anlaşma 4 Kasım 2016’da resmi olarak yürürlüğe girecektir.^[1]

Bu anlaşmanın temelini, her ülkenin COP21’den önce iklim ile ilgili ulusal hedeflerini ve taahhütlerini duyurduğu Niyet Edilen Ulusal Katkıları (Intended Nationally Determined Contributions – INDC) oluşturmaktadır. INDC’ler her ülkenin kendi durum ve kapasitelerini göz önünde bulundurarak emisyonlarını azaltmadaki azmini ortaya koymaktadır. Bazı ülkeler INDC’lerinde iklim değişikliğinin etkilerine nasıl uyum sağlayacaklarını, iklim değişikliği ile mücadelede başka ülkelerden ne tür desteğe ihtiyaçları olduğunu ya da başka ülkelere ne tür destek sağlayacaklarını da belirtmişlerdir.

Dünyada iklim değişikliği üzerinde önemli derecede etkiye sahip olan gelişmekte olan ülkelerden iki tanesi, dünyada atmosfere en çok seragazı salınımı yapan Çin ve dünyada atmosfere 10. sırada en çok seragazı salınımı yapan Meksika’dır.^[2]Yazının devamında bu ülkelerin INDC’leri ile ilgili temel bilgiler paylaşılmaktadır.

ÇİN:

Çin’in INDC’sinde^[3] öne çıkan noktalar aşağıdaki gibidir:

Çin 1,3 milyarlık nüfusu ile gelişmekte olan bir ülkedir.
Çin, ekonomik gelişim, yoksulluğun yok edilmesi, yaşam standartlarının iyileştirilmesi, çevrenin korunması ve iklim değişikliği ile mücadele konularıyla yüz yüze geldiği, hızlı bir sanayileşme ve kentleşme sürecinden geçmektedir.

I. İklim Değişikliği konusunda faaliyetler

Çin ulusal koşulları, gelişim düzeyi, sürdürülebilir gelişim stratejisi ve uluslararası sorumluluğuna göre, 2030 yılına kadar olan faaliyetlerini aşağıdaki gibi belirlemiştir:

Karbon dioksit emisyonları tepe noktasına 2030 civarında ulaşacaktır, fakat daha erken ulaşması için çaba sarf edilecektir.
Birim GDP başına karbon dioksit emisyonlarını 2005 seviyesine göre %60-65 oranında azaltmak.
Birincil enerji tüketiminde fosil yakıt harici yakıt türlerinin oranını %20’ye çıkarmak.
Orman stok hacmini 2005 seviyesine göre 4,5 milyar metreküp artırmak.

II. İklim Değişikliği konusunda artırılan faaliyetlerin uygulanması ile ilgili Politika ve Önlemler

Çin 2030’a kadar belirlemiş olduğu hedefleri gerçekleştirebilmek amacıyla, artırılmış politika ve önlemleri rejim oluşturma, üretim modu, tüketim modeli, ekonomik politika, bilim ve teknoloji inovasyonu ve uluslararası işbirliği gibi alanlarda uygulamak için sürdürülebilir bir çaba göstermelidir.
Bununla ilgili gerçekleştirmeyi planladığı alt başlıklar şu şekildedir:

İklim değişikliği konusunda proaktif ulusal stratejilerin uygulanması,
İklim değişikliği konusunda bölgesel stratejilerin geliştirilmesi,
Düşük karbonlu enerji sistemi kurulması,
Enerji verimli ve düşük karbonlu endüstriyel sistemin kurulması,
Bina ve ulaşım sektörü emisyonlarının kontrol edilmesi,
Karbon yutaklarının artırılması,
Düşük karbonlu yaşam biçiminin teşvik edilmesi,
İklim konusunda esnekliğin artırılması,
Düşük karbonlu büyüme modeli konusunda inovasyon,
Bilim ve teknoloji konusunda desteğin artırılması,
Finansal ve politik desteğin artırılması,
Karbon emisyon ticareti piyasasının teşvik edilmesi,
Seragazı emisyonları için istatistiksel ve muhasebesel sistemin geliştirilmesi,
Paydaşların geniş katılımı,
İklim değişikliği konusunda uluslararası işbirliğinin teşvik edilmesi.

Uyum:

Çin İklime Uyum Ulusal Strateji’sinin uygulanmasını hızlandırmakta, ekstrem iklimsel olaylara yanıt verebilme kapasitesini geliştirme ve iklim değişikliğine uyum ile ilgili temel alanlarda pozitif gelişmeler sağlamaktadır. Ayrıca farklı gelişim bölgeleri için iklim değişikliği azaltım ve uyum konularında farklılaştırılmış hedefler, görevler ve yaklaşımlar oluşturulabilmesi için bölgesel iklim değişikliği politikaları uygulanmasını hedeflemektedir. Ayrıca INDC’sinde Paris Anlaşması’ndan beklenti olarak uyum, finans, teknoloji ve kapasite geliştirme arasındaki bağlantının güçlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir.

MEKSİKA:

Meksika’nın INDC’sinde^[4] öne çıkan noktalar aşağıdaki gibidir:

Meksika kongresi 2012’de oybirliğiyle İklim Değişikliği Genel Kanunu’nu (LGCC) kabul etmiştir ve Meksika bu konuda kapsamlı bir kanuna sahip olan ilk gelişmekte olan ülke olmuştur.
Meksika INDC’si tüm seragazları ile birlikte kısa ömürlü iklim kirleticilerinin (SLCP) de azaltımını içermektedir.
Meksika INDC’si azaltım ve uyum ile ilgilidir. Azaltım kısmı da koşullu ve koşulsuz olarak iki kısımdan oluşmaktadır. Koşulsuz önlemler Meksika’nın sadece kendi kaynakları ile uygulayacağı önlemlerdir. Koşullu önlemler ise yeni birçok uluslu iklim rejimi uygulamaya konulursa ve uluslararası işbirliği ile ek kaynaklar ve teknoloji transferi mümkün olursa geliştirilebilecek önlemlerdir.
Meksika’nın INDC’si, LGCC’de belirtilen 2050’de 2000 senesi seviyesine göre emisyonların %50 azaltılması yolu ile uyumludur.

Koşulsuz Azaltım:

Meksika 2030 için 2013’ten itibaren business as usual’a (BAU) göre seragazı ve SLCP emisyonlarını koşulsuz olarak %25 azaltmayı taahhüt etmektedir. Bu taahhüt %22 seragazı azaltımı ve %51 siyah karbon azaltımı anlamına gelmektedir. Aynı zamanda seragazı emisyonlarının GDP büyümesinden ayrıştırılarak 2026’dan başlayarak net emisyon tavanı yapılması: birim GDP başına emisyon yoğunluğunun 2013’ten 2030’a %40 azaltılması anlamında da gelmektedir.

Koşullu Azaltım:

Uluslararası karbon fiyatı, karbon sınır ayarlamaları, teknik işbirliği, düşük-maliyetli finansal kaynaklara erişim ve teknoloji transferi gibi konuları içeren küresel bir anlaşmaya bağlı olarak taahhüt edilen %25’lik azaltım koşulu olarak %40’a çıkarılabilecektir. Aynı koşullarda 2030’a kadar seragazı azaltımı %36’ya, Siyah Karbon azaltımı ise %70’e çıkarılabilecektir.

Uyum:

Uyum başlığı altında öncelikli konular:
Sıcaklıklardaki küresel değişikliklere bağlı olarak ekstrem meteorolojik olaylar gibi iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden toplumu korumak
Ulusal biyoçeşitliliğe sahip ekosistemlerin ve stratejik altyapıların esnekliğinin artırılması
Bu önceliklere ulaşabilmek için Meksika 2030 yılına kadar, “en hassas” sınıfındaki belediyelerin en az %50’sinin uyum kapasitesini artırmayı, devletin her kademesinde erken uyarı sistemleri ve risk yönetimi uygulamayı ve %0 ormansızlaşma oranına ulaşmayı hedeflemektedir.

Meksika iklim değişikliğine uyumu ülkenin kırılganlığının (iki okyanus arasında yer alması, tropik siklonlar, seller ve kuraklıklar, vb) azaltılması açısından bir öncelik olarak görmektedir. INDC’de 2020-2030 yılları arasında bu başlıkla ilgili olarak yapılması öngörülen faaliyetler aşağıdaki gibi gruplanmaktadır: