Paylaşım TarihiHaziran 24, 2021
Yeşil Tahvil Prensipleri’nin (Green Bond Principles-GBP) 2021 Yıllık Genel Kurulu ve Yıllık Konferansı 10 Haziran tarihinde gerçekleşti. Bu Genel Kurul’da ilan edilen yeni gelişmelerden biri de GBP’de yapılan güncellemelerdi. Uluslararası yeşil tahvil piyasalarına kılavuz rolü üstlenen gönüllü standartların başında gelen GBP Sekreteryası, 14 Haziran’da gerçekleştirdiği Yıllık Genel Kurulu Toplantısı’nda Prensiplerin güncellendiğini duyurdu.
En son 2018’de güncellenmiş olan GBP’nin yeni versiyonu, geçtiğimiz revizyonlardan farklı olarak Prensiplerin içeriğine de birtakım temel yenilikler getiriyor.
GBP’deki değişiklikleri aşağıdaki üç temel başlık altında özetlemek mümkün:
- İhraççıların sürdürülebilirlik yaklaşımı: GBP 2021, eski versiyonlarda bulunan 4 temel kriterin yanı sıra (kullandırım alanları, proje seçme ve değerlendirme, fon yönetimi ve raporlama) iki ilave başlıkta daha ihraççılara yönlendirme sağlamayı planlıyor. Bu başlıklardan biri tahvil çerçevelerinin ihraççıların sürdürülebilirlik stratejisiyle uyumunun açıklanması. Yeni GBP çerçeve dokümanlarında ihraççıların genel sürdürülebilirlik stratejilerini özetlemelerini ve yeşil tahvil proje alanlarının bu strateji ile uyumlarını açıklamalarını bekliyor. Başka bir deyişle, şirketlerin sürdürülebilirlikle ilgili temel adımlar atmadan, sürdürülebilirliği bir iş yapış şekli haline getirmeden sadece yeşil tahvil ihraç etmelerinin, yani “green washing” (yeşil badana) risklerinin önüne geçmeye çalışılıyor.
Şirketlerin sürdürülebilirlik stratejilerine yeşil tahvil çerçevelerinde yer verilmesi önerisi oldukça olumlu bir adım. Özellikle gelecek dönemde yeşil tahvil piyasanın daha da hızlanacağı öngörüldüğünde, bu öneri yeşil tahvil kriterleriyle örtüşmeyecek ihraçların önüne geçmek için önemli bir yaklaşım olacak.
- Dış görüş: GBP 2021’nin ilave yönlendirme sağladığı iki yeni başlıktan bir diğeri de dış görüş (external review) süreçleri. GBP, ihraççılara ihraç öncesinde çerçeve dokümanlarının GBP ile uyumunun değerlendirilmesi için bağımsız bir dış danışmandan dış görüş (ikinci taraf görüşü) almasını öneriyor. İhraç sonrası etki raporlaması için de takip edilen gerçekleşmelerin yine bir dış taraf tarafından doğrulanması öneriliyor.
Dış görüş, GBP’nin eski versiyonlarında da altı çizilen bir konuydu. Hatta GBP, dış görüş hizmeti sağlayıcıları tarafından sunulan hizmetleri standartlaştırmak için bu alanda bazı çalışmalar gerçekleştirmekte, dış görüş sağlayıcılar için kılavuzlar yayınlamaktaydı. 2021 versiyonuyla GBP, yeşil tahvil çerçevelerine alınacak dış görüş hizmetini ihraç öncesi ve ihraç sonrası olarak ikiye ayırmakta, iki süreçteki değerlendirme kapsamını farklılaştırarak ihraççılara bir yönlendirme sunmaktadır. GBP’nin bu başlıktaki önerdiği dış görüş yaklaşımının AB Yeşil Tahvil Standartlarında önerilen dış görüş süreçlerine benzer bir yaklaşımda bulunduğu ifade edilebilir.
- Projelerin çevresel ve sosyal risklerinin belirlenmesi: “Proje Seçme ve Değerlendirme” başlığı altında tahvil fonlarından finanse edilecek projelerin seçimi için takip edilecek metodoloji anlatılırken, projelerin olası/öngörülen çevresel ve sosyal risklerinin de tanımlanması, bu risklerin izlenmesi ve bertaraf edilmesi için öngörülen yollara da çerçevede yer verilmesi gerektiği belirtiliyor. Çevresel ve sosyal riskler, GBP’nin eski versiyonlarında yer almayan bir konu. Ancak çevresel sosyal risk yönetimi anlayışının, finans sektörünün proje değerlendirme yaklaşımında oldukça önemli bir yeri bulunmakta. Projelerin çevresel ve sosyal olası etkilerini önceden değerlendirmek, proje süresi boyunca onları izleyerek yönetebilmek için aksiyon planları oluşturmak özellikle uluslararası finans kuruluşlarının sorumlu finansman süreçlerinde üzerinde durduğu bir husus. Bu bakış açısıyla, yeşil projeleri finanse edecek bir tahvil çerçevesinin sadece olumlu etkileri değil, olası riskleri de tanımlaması ve raporlaması sorumlu finansman yaklaşımıyla uyumlu bir duruş sergiliyor. GBP’deki bu yeni eklemenin de AB Yeşil Finans Taksonomisi’yle uyumlu bir yaklaşım izlediği değerlendirilebilir. AB Yeşil Finans Taksonomisi, “Do No Significant Harm” olarak tanımladığı kriterle bir projenin yeşil sayılabilmesi için belirlenen proje kategorilerinden birine fayda sağlaması, ancak bunu yaparken diğer yeşil kategorilere ciddi sayılacak zararlar vermemesi gerektiğini şart koşuyor.
Özetle, GBP’nin 2021 versiyonu ihraççılara yeşil tahvil proje alanları dışında kurumun genel konularda ilave uygulamalar ve raporlama beklentileri getiren, bu ilave beklentileri diğer uluslararası standartlardaki uygulamalarla uyumlu kılan bir kılavuz dokümanı olarak değerlendirilebilir. GBP, Prensiplerin gönüllülük esaslı bir prensipler bütünü olduğunu ve herhangi bir bölgeye özel değil küresel geçerliliği olan bir doküman olduğunu belirtmekte, bu nedenle kriterlerini ve önerilerini olabildiğince geniş tutmaya çalıştığını ifade etmektedir. GBP’nin 2021 versiyonunun tahvil çerçeveleri ve gelecek dönem yeşil tahvil ihraçlarının şirket sürdürülebilirlik stratejileriyle daha uyumlu hale gelmesini destekleyeceği düşünülmektedir.
